(Song ngữ)
Pham
Hong Son
Shortly after general
Giap died I raised a view
in Vietnamese to refute an opinion, reported by Mr Nguyen Giang, editor in
chief of BBC Vietnamese, that had regarded Giap as Mandela of Vietnam. And
some time later I answered some questions by AFP on Giap. But AFP’s quoting my
view in the article “Hero or critic? Vietnam battles for General
Giap's legacy” did not reflect correctly my view as it
wrote:
“Pham (Hong Son) said Giap's outspoken
criticism of the party on certain issues gave "implicit support" to
the country's dissidents.”
Actually, my answer was
neither as affirmative and nor as simple as this AFP’s quote. For you could
grasp the truth it would be better to present to you what exactly I responded
to AFP, relating this detail, as below:
AFP: Do you think that Giap -- by speaking out on issues like corruption,
East Sea, bauxite -- gave IMPLICIT support to dissidents? And helped them to
raise these issues publicly?
Pham Hong Son: I do not think he has ever raised any voice about East
Sea in the context of an overt conflict between Vietnam and China. It is clear
that he raised voice against Bauxite project in the Highlands at least twice
and corruption, of course, is a commonly punch-bag issue for every Party’s
member to prove themselves of innocence and high responsibility.
And about whether Giap gave implicit support to dissidents by
speaking out on afore-mentioned issues: As Cecil B. Currey, author of Victory at any cost – The genius of
Vietnam’s Gen. Vo Nguyen Giap, who met in person Giap in Hanoi in the late 1980s,
said “it is difficult to ferret out details of Giap’s life” I really do not
think we could reach a definite answer but we can unravel your questions by
two other questions as follows:
1. Which dissidents do you mean? Radically
democratic dissidents, who, besides criticizing government policies, ask for
such basic things as a private press, freedom of association and free and fair
election and disfavor the monopoly of the CPV’s leadership or loyal dissidents,
who also criticize government policies and ask for some freedoms but always
support the sole leadership of the CPV?
If you mean the latter, I would completely
believe Giap, a loyal-to-death communist, gave implicit support to dissidents
and help them to raise these issues more publicly and vigorously by such
speaking out.
If you mean the former, I am not sure.
2. How many percent do you believe a man, who masterminded
brutal crack-downs on his party’s opponents, and never
expressing reconsideration over Marxism-Leninism, an interest in multi-party
system, a concern for persecuted dissidents or a wish for a private press as he
owned in the French colonial time and always behaving completely loyal to his
party, can change his mind toward democracy?
If you say at least 60% I would agree that Giap gave implicit
support for both kinds of dissidents.
If you say less than 60% that only for loyal dissidents.
The reason to publish this
clarification is not only I do want no one to misunderstand my view and also
fear anyone more to mistake late general Giap, a loyal-to-death communist, a person
whose all life caring about more his own interests and his party’s power than his people’s
and nation’s, for a true patriot or a democrat.○
Làm
rõ lại quan điểm của tôi về Tướng Giáp
Phạm Hồng Sơn
Không lâu sau khi Tướng Giáp chết tôi đã nêu quan điểm phản bác ý kiến, do ông Nguyễn Giang chủ biên của BBC tiếng Việt phản ánh, coi Tướng Giáp như là Mandela. Sau đó tôi cũng đã trả lời một số câu hỏi do AFP đặt ra nhân sự kiện Tướng Giáp qua đời. Nhưng AFP đã phản ánh không chính xác quan điểm của tôi trong một bài viết, khi trích dẫn: “Ông Phạm (Hồng Sơn) đã nói rằng những chỉ trích công khai của Tướng Giáp về Đảng trên một số vấn đề đã tạo một hỗ trợ ngầm cho giới bất đồng chính kiến của Việt Nam.”
Thực tế, câu trả lời của
tôi không quyết đoán và đơn giản như thế. Để quí vị hiểu đúng sự thật tôi xin
đăng lại nguyên văn bản thảo phần phỏng vấn liên quan tới vấn đề này:
AFP: Ông có nghĩ rằng (tướng)
Giáp, khi lên tiếng về những vấn đề như tham nhũng, Biển Đông, bauxite, đã ủng
hộ ngầm giới bất đồng chính kiến? Và giúp họ lên tiếng công khai về những vấn đề
đó?
Phạm Hồng Sơn: Tôi
không nghĩ ông Giáp đã có một tiếng nói nào về Biển Đông trong bối cảnh xung đột
công khai giữa Việt Nam và Trung Quốc. Nhưng rõ ràng là ông ấy đã lên tiếng phản
đối ít nhất hai lần về dự án khai thác Bauxite Tây nguyên. Còn chống tham nhũng
thì đương nhiên đó là vấn đề kiểu đấm bị bông cho bất cứ đảng viên cộng sản nào
muốn chứng tỏ có sự trong sáng và trách nhiệm cao.
Còn việc
liệu Tướng Giáp có hỗ trợ ngầm giới bất đồng chính kiến khi lên tiếng về những
vấn đề đó không, theo tôi: như Cecil B. Currey, tác
giả cuốn Victory at any cost – The genius
of Vietnam’s Gen. Vo Nguyen Giap (tạm dịch: Phải thắng bằng mọi giá – Thiên tài
của Tướng Giáp Việt Nam), người đã gặp trực tiếp ông Giáp vào cuối thập niên
1980 tại Hà Nội, đã cho biết “rất khó lấy được những chi tiết đời thực của ông
Giáp”, tôi thực sự không nghĩ chúng ta có thể có một câu trả lời xác định,
nhưng những câu hỏi của bà có thể giải đáp bằng hai câu hỏi sau đây:
1. Ý bà muốn nói đến người bất đồng chính kiến nào? Những người có
quan điểm triệt để dân chủ, bên cạnh việc phê phán các chính sách của nhà nước,
họ còn đòi hỏi phải có những điều cơ bản như báo chí tư nhân, quyền tự do lập hội,
bầu cử tự do và công bằng và phản đối sự độc quyền lãnh đạo của Đảng Cộng sản
Việt Nam (ĐCSVN) hay bà muốn nói đến giới bất đồng chính kiến trung thành - những
người cũng phê phán chính sách nhà nước và cũng đòi hỏi một số tự do nhưng luôn
luôn trợ giúp cho sự lãnh đạo độc tôn của ĐCSVN?
Nếu bà có ý nói tới những người vừa nói thì tôi hoàn toàn tin
ông Giáp, một người trung thành với đảng cộng sản cho tới lúc chết, đã ủng hộ
ngầm và giúp những người bất đồng chính kiến đó lên tiếng công khai và mạnh mẽ
hơn đối với các vấn đề đã nêu.
Nhưng nếu bà ngụ ý tới những người bất đồng chính kiến loại đầu
thì câu trả lời của tôi là không rõ.
2. Theo bà có bao nhiêu phần trăm khả năng để một người đã từng chủ
trương đàn áp tàn bạo những người đối lập với đảng của ông ta, một con người
chưa bao giờ tỏ ra băn khoăn về chủ nghĩa Mác-Lê nin, chưa bao giờ thể hiện sự
quan tâm tới đa đảng, không bao giờ có chút lo lắng cho những người bất đồng
chính kiến bị bách hại hay chưa bao giờ có chút mong muốn có một tờ báo tư nhân
như ông ta đã từng sở hữu trong thời thuộc Pháp và lại luôn luôn bày tỏ sự tận
trung tuyệt đối với đảng của ông ta có thể chuyển thành người ủng hộ dân chủ?
Nếu bà cho rằng ít nhất có 60% khả năng thì tôi sẽ đồng ý Tướng
Giáp đã ủng hộ ngầm cho cả hai loại bất đồng chính kiến như tôi nêu.
Còn nếu bà cho rằng ít hơn 60% thì ông Giáp chỉ ủng hộ những người
bất đồng chính kiến kiểu trung thành thôi.
Với sự minh định này
tôi hy vọng quan điểm của tôi về Tướng Giáp luôn được hiểu đúng và sẽ không có
thêm những người nhầm lẫn Tướng Giáp - một đảng viên cộng sản tận trung với đảng tới chết,
một người cả đời lo cho bản thân và lợi ích của đảng nhiều hơn cho dân và đất
nước – với người yêu nước chân chính hay một người có tư tưởng dân chủ thực thụ.○
(Phần tiếng Việt liên
quan đến phỏng vấn dịch từ bản tiếng Anh phía trên)
