Phạm Hồng
Sơn
Thực ra cuộc họp
báo của công an Hà Nội ngày 10/11/2015 với kết luận kỳ cục “hai luật sư bị
đánh do lái xe gây bụi bẩn” chỉ là một hành động “đâm lao phải theo lao”. “Cái
lao” phóng ra là của ông Tướng Công an Nguyễn Đức Chung.
Ngày 22/10/2015, Tướng
Chung khẳng định quá trình bắt giữ Đỗ
Đăng Dư “đúng qui định của pháp luật.”
Lời nói chắc nịch đó cho thấy Tướng Chung đã xác quyết: Dù thế nào, Công an vẫn đúng. Nghĩa là, ông Tướng
Công an, Tiến sỹ luật Nguyễn Đức Chung kết luận: Đỗ Đăng Dư chưa đến tuổi thành
niên bị công an bắt giữ với nhiều tình tiết tố tụng còn
rất nghi vấn vẫn là “đúng luật” và bị chết là do xô xát với các nghi can
khác. Công an sẽ truy tìm nguyên nhân và hung thủ (nếu có), nhưng chắc chắn:
Công an hoàn toàn vô can!
Mặc định công an vô can với những cái chết trong đồn công an
là một thực tế người dân Việt phải ngậm ngùi chấp nhận từ lâu trong chế độ Pháp
quyền Xã hội chủ nghĩa, ít nhất kể từ năm 1975 trên toàn Việt Nam. Do đó những
phát ngôn của Tướng Chung và của Công an Hà Nội không phải là điều mới.
Nhưng những phát ngôn đó phát ra vào thời điểm không còn được thuận như trước.
Bối cảnh xã hội Việt Nam hiện nay đã khác, đặc biệt, giới luật sư, dù còn bị kềm
kẹp, cũng đã khác sau hơn 20 năm được tiếp xúc với thế giới, được trui luyện
trong nền kinh tế nhiều thành phần.
Những phát ngôn “kết luận” kiểu đó của một ông tướng công an hay của
một cơ quan công an trung ương cách đây 10 năm chắc chắn phải là một cái phẩy
tay làm im bặt mọi bàn tán. Nhưng nay, “kết luận” đó không khác một chế giễu dư
luận, một sự sỷ nhục các luật sư nhiều kiến thức và đang đầy khao khát được có
nhân phẩm lớn hơn, công lý nhiều hơn.
Sự xông xáo, nhiệt tình của hai Luật sư, Trần Thu Nam, Lê Văn
Luân, và của nhiều luật sư khác, chỉ là một hệ quả tất yếu của bối cảnh đó.
Có lẽ đó chính là điều Tướng Chung, và các phụ tá, đồng sự, không nhìn thấy.
Đáng tiếc hơn, cho tới nay, thái độ, hành vi của Tướng Chung, Công
an Hà Nội đối với giới luật sư, cùng đông đảo dư luận ngày càng tiến bộ, vẫn có
vẻ cứ tiếp theo chiều “theo lao”: Hai luật sư bị hành hung, bị cướp đồ giữa ban
ngày - Công an vội vã kết luận kiểu phủi tay “luật
sư bị đánh do lái xe gây bụi bẩn” – Giới
luật sư chia
sẻ, hỗ trợ, đoàn kết cùng nhau bảo vệ công lý - Công an gia
tăng sách nhiễu, đe dọa - …
Sự tương tác giữa công an, Tướng Chung với giới luật sư và dư luận
tiến bộ sẽ còn diễn tiến. Nhưng, những gì Tướng Chung đã phát ngôn, đã chỉ đạo
đều đã làm rất tốt công việc chứng minh cho toàn dân thấy rõ hơn: Công an Việt
Nam, và đảng lãnh đạo của nó, coi tính mạng của dân không bằng hạt bụi! Một ông
Đại biểu Quốc hội của Đảng cũng đã phải
ngán ngẩm: “Nếu
chỉ bắn bụi mà hành hung luật sư thì xã hội sẽ loạn.”
Tuy nhiên, sự bồng bột của Tướng Chung không phải hôm nay mới có.
Trong vụ bắt
cóc con tin năm ngoái, hầu hết toàn
hệ thống truyền thông của chính quyền đồng loạt chạy tin ông tân Giám đốc Công
an Hà Nội, Thiếu tướng Nguyễn Đức Chung, đích thân xông trận giải cứu thành
công con tin. Nhưng, chỉ nhìn tấm
hình chụp nghi can lững thững đi cạnh Tướng Chung, và những chi tiết nhân
thân nghi can tiết lộ ngay sau đó, đủ cho thấy: Đại bác đã dùng để bắn...bụi.
Phòng hình sự - số 7 Thiền Quang, Hà Nội - cơ quan cũ của Tướng Chung - thừa sức
giải quyết những vụ khủng hoảng hình sự lớn hơn thế, và hơn hết đó trước tiên phải thuộc
trách nhiệm, vinh dự đảm bảo an ninh, trật tự của Phòng hình sự Thủ đô - cấp dưới
của Tướng, Giám đốc Công an Thủ đô. Nhưng dường như mọi
cuộc giải cứu con tin, to, nhỏ - sự kiện luôn hot dư luận, gia tăng hình ảnh cá nhân – đều không thể thiếu sự hiện
diện của ông phó Giám đốc hay Giám đốc Công an Thủ đô - Nguyễn Đức Chung. Đành
rằng mọi lãnh đạo đều bị thôi thúc bởi nhu cầu muốn thể hiện năng lực với hạ cấp,
nhưng sự thể hiện rất không nên cứ diễn ở lĩnh vực lẽ ra phải dành cho thuộc cấp.
Nếu quan lộ của Tướng Chung chỉ dừng ở cấp tỉnh-thành, những bồng
bột - hay năng nổ - như thế thực không mấy quan hệ cho cá nhân ông Chung. Nhưng Tướng
Chung lại không phải như thế. Ông vừa đắc cử Phó bí thư Đảng Cộng sản tại Hà Nội và có dấu được cơ cấu vào thượng tầng cao hơn của hệ thống chính trị toàn trị đang có vẻ ngả nhiều sang mầu cảnh sát. Chính trị toàn trị hay toàn trị cảnh sát
thì cũng đều là chính trị độc tài - cuộc chơi đầy mưu kế phi nhân và hoàn toàn
không dành cho sự bồng bột. Cái giá phải trả cho bồng bột, hiếu thắng, năng nổ
trong nền chính trị đó không phải chỉ là thất cử. Những cái “gương tày liếp” của
Tướng Thanh, Tướng Ngọ hay ông Nguyễn Bá Thanh,... vẫn còn nguyên đó.○
* Cập nhật 10/08/2016: Các luật sư đã đề cập trong bài này đã bỏ cuộc (rút đơn kiện việc bị hành hung và chấp nhận lời xin lỗi rất vu vơ của các nghi can) không lâu sau bài viết này.
